دکتر عاطفه قنبری جلفایی، روانپزشک (۱۳۹۴/۲/۲۰)
آیا شما همیشه نگران قضاوت دیگران هستید؟ آیا بسیار خجالتی هستید و موقع صحبت در حضور دیگران دچار مشکل می‌شوید؟ اگر چنین است ممکن است شما دچار درجاتی از اضطراب اجتماعی (Social Phobia) باشید. اضطراب اجتماعی ترس شدیدی است از مورد قضاوت دیگران قرار گرفتن، به طوری که فرد نگران است موقعیتی پیش آید که در برابر دیگران خجالت زده شود.
همۀ افراد ممکن است درجاتی از ترس، خجالت یا اضطراب را در موقعیتهای مختلف تجربه کنند؛مثلاً هنگام ملاقات با افراد جدید یا ایراد سخنرانی عمومی. ولی در بیماران مبتلا، این اضطراب از هفته‌ها قبل از این موقعیت‌ها گریبانگیر فرد است و می‌تواند عملکرد شغلی و تحصیلی وی را دچار مشکل کند. این‌گونه افراد ممکن است حتی قادر نباشند به راحتی فعالیت‌های روزمره را در حضور دیگران انجام دهند، مثلاً غذا خوردن یا نوشیدن در حضور دیگران برای‌شان مشکل باشد یا صحبت نکنند چون دچار تپش قلب می‌شوند و ترس از این دارند که صدای‌شان بلرزد و خجالت زده شوند و تا هفته‌ها بعد نیز به نحوه عملکرد خود و قضاوت دیگران فکر کنند و دچار اضطراب و شرمندگی شوند. برای برخی افراد اضطراب اجتماعی فقط در برخی موقعیت‌ها اتفاق می‌افتد؛ مثل سخنرانی یا نوشتن بر روی تخته جلوی دیگران یا امتحانات شفاهی. ولی برخی بیماران، اضطراب اجتماعی فراگیر دارند؛ بدین معنی که در همه تعاملات روزمره دچار اضطراب می‌شوند. شروع اضطراب اجتماعی معمولاً از نوجوانی است و بدون درمان می‌تواند سال‌ها و حتی تا پایان عمر همراه فرد باشد.
علائم اضطراب اجتماعی چیست؟
افراد مبتلا معمولاً:
- در حضور دیگران بسیارخجالتی‌اند.
- دائماً نگران قضاوت دیگران هستند.
- از ملحق شدن به جمع‌ها خودداری می‌کنند.
- دوست‌یابی برای‌شان مشکل است.
- در حضور دیگران دچار تپش قلب، لرزش دست و صدا، تعریق و احساس دلشوره می‌شوند و احساس می‌کنند همۀ حضار متوجه این علایم آنها شده و به آنها زل زده‌اند.
علت اضطراب اجتماعی چیست؟
هنوز علت دقیق آن مشخص نیست ولی جنبه‌هایی وراثتی برای آن مطرح است و نیز محققان تغییرات مناطقی از مغز را دخیل در بروز علایم آن می‌دانند؛ هرچند یادگیری و روش‌های تربیتی در ایجاد آن بی‌تأثیر نیست.
درمان اضطراب اجتماعی
انواع روش‌های روان‌درمانی و داروها می‌تواند به بیماران کمک کند تا زندگی اجتماعی موفق‌تر و شادتری را تجربه کنند. حتی داروهایی هست که مصرف آنها مدت کوتاهی قبل از موقعیتهای خاصی مثل سخنرانی یا امتحانات شفاهی منجر به رفع اضطراب و علائم جسمی آن مانند تپش قلب و لرزش صدا می‌شود و به حفظ عملکرد شغلی و تحصیلی فرد کمک می‌کند.
