تاریخ: ۱۳۹۶/۲/۱
اندیشه نگارش این کتاب، از استقبال دانشجویان پزشکی از شنیدن نمونههای بالینی در کلاسهای درس روانپزشکی شکل گرفت و هدف آن ارائه مکملی بر کتابهای مفصل مرجع است تا مخاطب (نخست دانشجوی پزشکی و سپس پزشک عمومی، دستیار روانپزشکی، روان‌‌شناس بالینی، روان‌‌پرستار، کاردرمانگر و مددکار اجتماعی) با تابلوی بالینی اختلالات بهتر آشنا شود و بتواند تصویر ملموستری از فضای کار روانپزشکی بیابد. این کتاب ویژگیهایی دارد که آن را از بسیاری متمایز میکند:۱- تأکید بر تشخیص و درمان، ۲- تقدم ذکر مثال بالینی بر شرح بیماری، و ۳- رعایت اختصار.
ناشر، انتشارات کتاب ارجمند (ویرایش نخست ۱۳۹۱، ویرایش دوم ۱۳۹۶) است و نویسندگان ویرایش اول کتاب عبارت بودند از دکتر امیر شعبانی (روان‌‌پزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران)، دکتر سید وحید شریعت (روان‌‌پزشک و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران) و دکتر امیر حسین جلالی (روان‌‌پزشک و استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران).
بر اساس مقدمه ویرایش دوم این کتاب، «مدتی کوتاه پس از چاپ اولین ویرایش این کتاب که منطبق با ملاک‌‌های تشخیصی DSM-IV-TR نوشته شده بود، نسخه پنجم DSM منتشر شد. پس از آن که همه موجودی کتاب در بازار به پایان رسید و ناشر محترم قصد تجدید چاپ کتاب را داشت، برای تطبیق مطالب کتاب با نسخه پنجم DSM، تصمیم بر آن شد که تجدید چاپ به تأخیر افتد. در این مدت علاوه بر بازنویسی بخش‌‌هایی از کتاب که برای تطبیق فوق لازم بود، بخش مهمی به کتاب افزوده شد که جای آن در ویرایش اول واقعاً خالی به نظر می‌‌رسید. این بخش توسط سرکار خانم دکتر زهرا شهریور (فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران) با عنوان «روانپزشکی کودک و نوجوان» نوشته شد و به موضوع اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی و همبودی‌‌های آن پرداخت. هرچند محور بحث در این بخش اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی است، به بهانه ارزیابی همبودی‌‌های آن، اختلالات مهم دیگر کودکان و نوجوانان نیز در قالب نمونههای متنوع ارائه می‌‌شود.»
در ادامه، بخشی از مقدمه ویرایش نخست کتاب را ملاحظه می‌کنید:
«دست‌‌یابی به بهترین شیوه آموزش، همواره دغدغه آموزگاران بوده و این دغدغه در آموزش دانشجویان پزشکی نیز همواره وجود داشته است. هرچند فناوری‌‌های جدید در حیطه آموزش دانشجویان پزشکی تأثیرگذار بوده، در ایران به دلایل گوناگون، اندازه این تأثیر به میزان اثربخشی بالقوه شیوه‌‌های جدید آموزشی نزدیک نشده است. دلایل و مشکلات متنوعی را در این زمینه می‌‌توان نام برد که البته مستندکردن برخی از آن‌‌ها نیاز به پژوهش دارد:
همه این‌‌ها و مواردی دیگر، حل‌‌نشده باقی مانده و مانع از ارتقای بیشتر سطح آموزش دانشجویان پزشکی در ایران شده‌‌اند. «آموزش پزشکی» حیطه‌‌ای نسبتاً دست‌‌نخورده در فضای پژوهشی کشور و نیازمند بررسی‌‌های دقیق برای ارزیابی موانع موجود و ارائه راه حل‌‌های مؤثر است.
اندیشه ابتدایی نگارش کتاب حاضر، از استقبال دانشجویان پزشکی از شنیدن نمونههای بالینی در کلاسهای درس روانپزشکی شکل گرفت. هم‌‌اکنون کتابهای مفیدی برای آموزش روانپزشکی به زبان فارسی در بازار ایران موجود است؛ حتی کتاب‌‌هایی که بتواند نیاز دانشجویان پزشکی را در دوره یک‌‌ماهه چرخشی روانپزشکی (که هدف اصلی کتاب حاضر است) تا اندازه‌‌ای برطرف کند. با این حال، این کتاب ویژگیهایی دارد که آن را از بسیاری متمایز میکند:
۱- تأکید بر تشخیص و درمان: تشخیص و درمان اساس کار هر پزشک بر بالین بیمار است. بدیهی است که سایر جنبه‌‌های هر بیماری مانند اتیولوژی، فیزیوپاتولوژی و پیش‌‌آگهی از اهمیت زیادی برخوردارند، اما هدف این کتاب ارائه مکملی بر کتابهای مفصل مرجع است تا دانشجو بتواند با تابلوی بالینی اختلالات در مدت کوتاه دوره چرخشی روانپزشکی بهتر آشنا شود و بتواند تصویر ملموستری از فضای کار روانپزشکی بیابد.
۲- تقدم ذکر مثال بالینی بر شرح بیماری: یادگیری و درک مفهوم تعاریف، تنها پس از ذکر مثال است که ممکن می‌‌شود. تجربه نویسندگان کتاب در تدریس روانپزشکی، نشان‌‌دهنده نیاز دانشجویان به شنیدن نمونههای واقعی است تا به‌‌خوبی آن‌‌چه در کتاب می‌‌خوانند را بفهمند. در این کتاب برای افزایش گیرایی آموزش، سعی شده تا شرح بالینی بیمار – تا جایی که مقدور بوده – مقدم بر تعریف و توضیح اختلال آورده شود.
۳- رعایت اختصار: همان‌‌گونه که اشاره شد، هدف نگارندگان، ایجاد قابلیت استفاده از کل کتاب در مدت کوتاه دوره چرخشی کارآموزی و کارورزی روانپزشکی در کنار کتب مرجع امتحانات رسمی بود. بنابراین، سعی بر پرهیز از ارائه اطلاعات حاشیه‌‌ای شد. در واقع، نویسندگان از هر مطلبی که فکر می‌‌کردند می‌‌شد گذشت و نگفت، گذشتند! تردیدی هم در این نیست که حتماً مطالبی بوده که می‌‌شد از آن‌‌ها گذشت و نویسندگان کتاب نگذشتند یا نمی‌‌شد گذشت و گذشتند! فرهیختگان گرامی و دوست‌‌داران کتاب منت خواهند گذاشت و این موارد را به ما گوشزد خواهند نمود.
نگارندگان بر این باورند که کتاب حاضر، جز آن‌‌که برای دانشجویان پزشکی قابل استفاده است، برای پزشکان عمومی و روان‌‌شناسان بالینی نیز مفید خواهد بود و دستیاران تخصصی روانپزشکی هم دست‌‌کم در سال‌‌های اول دوره آموزشی خود از آن بهره می‌‌برند.»ا
