برگرفته از وب‌سایت خبرآنلاین؛ تنظیم: مهدیه بهارمست (۴ تیر ۱۳۹۶)
عباس دیلمی‌زاده، کارشناس اعتیاد می‌گوید: در گذشته ماری جوانا بصورت پنهان مصرف می‌شد ولی امروزه آشکارتر شده است. اما باید ببینیم آیا مصرف‌کنندگان گل یا ماری‌جوانا مواد دیگری مصرف نمی‌کنند؟ یا ممکن است به یک ماده مخدر پرخطرتر گرایش پیدا کنند؟
دیروز در نشست خبری ستاد مبارزه با مواد مخدر، پرویز افشار سخنگوی ستاد سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، آماری ارائه کرد و گفت: تریاک با ۶۶.۸ درصد، حشیش و مشتقات آن شامل ماری جوانا، گل، گراس و علف با ۱۱.۹ در صدر مصرف مواد هستند.
ولی چرا مصرف ماری‌جوانا در رده دوم است؟ این سوال را با عباس دیلمی‌زاده، مدیرعامل جمعیت تولد دوباره و کارشناس اعتیاد مطرح کردیم. او معتقد است تبلیغات شبکه‌های اجتماعی، گفتگوها و ادبیات جهانی در مورد آزادسازی ماری‌جوانا در اکثر کشور‌ها مثل بعضی ایالت‌های آمریکا و بخشی از اروپا، می‌تواند در گرایش و مصرف ماری‌جوانا در جوانان ما هم تاثیر داشته باشد.
گفت‌وگوی خبرآنلاین با عباس دیلمی زاده را در ادامه بخوانید:
دیروز گفته شد ماری جوانا و مشتقات آن بعد از تریاک پرمصرف ترین ماده مخدر در ایران است، چرا این اتفاق افتاده است؟
من اعتقادی به افزایش ناگهانی ندارم، باید به یک نکته توجه کرد که نرخ شیوع اعتیاد و نرخ بروز آن به مرور افزایش پیدا می‌کند و باید درمورد جهش‌های ناگهانی یعنی ظرف مدت چند ماه و یک سال تحقیقات بیشتر و وسیع‌تری انجام شود تا با اطمینان از آن حرف بزنیم. اما به هر حال مصرف ماری جوانا در سطح جامعه ما بصورت خیلی آشکارتری دیده می‌شود. در گذشته ماری جوانا بصورت پنهان مصرف می‌شد ولی امروزه آشکارتر شده، ممکن است شیوه مصرف ماری‌جوانا افزایش پیدا کرده باشد که این دو با هم متفاوت است و ما در این مورد نیاز به تحقیقات تکمیلی و دقیق‌تری داریم اما نهایتا باید بگویم تبلیغات شبکه‌های اجتماعی، گفتگوها و ادبیات جهانی در مورد آزادسازی ماری‌جوانا در اکثر کشور‌ها مثل بعضی ایالت‌های آمریکا و بخشی از اروپا، می‌تواند در گرایش و مصرف ماری‌جوانا در جوانان ما هم تاثیر داشته باشد.
به این دلیل نیست که بیشتر در دسترس قرار دارد؟
در دسترس بودن تنها عامل افزایش مصرف نیست، در مورد اینکه تعداد مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا نسبت به هروئین هم بیشتر شناخته شده شاید علت این است که فرد مصرف‌کننده خیلی راحت‌تر به سوالش درباره مصرف مواد مخدر پاسخ می‌دهد، مخصوصا در پژوهش خانه به خانه و در گفت‌وگو با افرادی که در منزل سکونت داشته‌‌اند.
در پیمایش خانه به خانه چه اتفاقی می افتد؟
داده‌هایی که از این پیمایش گفته شده، شامل آمارهای «جمعیت پنهان» است، در واقع در این پیمایش از شیوه‌هایی استفاده شده که به نوعی برای به دست آوردن تعداد و نحوه و نوع مصرف مواد مخدر است که غالبا در کشورهایی که اعتیاد جرم است، کاری بسیار پیچیده و سخت است و غالب آنها هم آمارهای به دور از واقعیت است. این آمارگیری بصورت پرسشنامه خانه به خانه بوده، یعنی یک نفر درب منزل شما می‌آید و از شما می‌پرسد آیا معتاد هستید؟ افرادی در منزل شما معتاد هستند؟ با این سوال‌ها شما انتظار چه پاسخی دارید؟ طبیعتا افرادی که گل یا ماری جوانا مصرف می‌کنند خیلی با پنهان کردن مصرف ماری‌جوانا مشکلی ندارند، یعنی شما اگر در مراکز عمومی بروید به راحتی ماری‌جوانا مصرف می‌کنند. بنابراین به نظر می‌رسد هم باید درباره نحوه پژوهش و پاسخ‌های آن تامل کرد و هم این که کارشناس‌های ریاضی و آمار باید درمورد داده‌های اخیر نقد کرده و بتوانند گره‌های به وجود آمده را حل کنند.
شما می‌گویید مصرف ماری‌جوانا در مراکز عمومی هم دیده می‌شود. برای جلوگیری از گسترش مصرف این ماده مخدر چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟
باید به این توجه کرد که یکی از بند‌های سیاست‌های کلی نظام ایران در عرصه مواد مخدر که در سال ۱۳۸۵ ابلاغ شده دو نکته است:؛ یکی جلوگیری از تغییر الگوی مصرف و دیگری رفتن به سمت مواد کم‌خطرتر. ماده مخدر ماری‌جوانا در کشور ما نسبت به مواد شیشه، هروئین و غیره کم‌خطرتر شناخته می‌شود و باید در نظر داشت که در مداخله، از بین بردن بخشی از مصرف یک نوع ماده مخدر در مصرف مواد مخدر دیگر تاثیر می‌گذارد یعنی باید به لحاظ سیستمی به آن نگاه کنیم و مداخلات و پیشنهادات و برنامه‌هایی طراحی کنیم که مصرف‌کننده را کاهش دهیم. باید ببینیم آیا مصرف‌کنندگان گل یا ماری‌جوانا مواد دیگری مصرف نمی‌کنند؟ یا ممکن است به یک ماده مخدر پرخطرتر گرایش پیدا کنند؟
در عین حال که آمارها از گسترش مصرف ماری‌جوانا حکایت دارد، گفته می‌شود مصرف شیشه در حال افول است. به نظر شما دلیل کاهش مصرف این ماده چیست؟
بله مصرف ماده شیشه رو به افول است مخصوصا نسبت به چهار سال قبل؛ اما مصرف هروئین افزایش زیادی داشته. با این حال، نکته‌ای که در این آمارها جای ابهام دارد چندمصرفی الگوی معتادان است. اما این موضوع اعلام نشده، یعنی مصرف غالب را به عنوان داده‌ها اعلام کرده‌اند. چندمصرفی یعنی ترکیب ماده‌ای مثل شیشه و هروئین و تریاک با مواد دیگر. به این ترتیب تعداد افرادی که به صورت تمام و کمال شیشه مصرف می‌کردند کاهش یافته اما افرادی که شیشه را در کنار مواد دیگر مصرف می‌کنند افزایش یافته که پژوهشگران لازم است این موارد را هم مد نظر قرار دهند.
