به قلم دکتر امیر حسین جلالی، روانپزشک، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
[برگرفته از سایت مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران؛ سال هجدهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۱]
استاد دکتر اصغر الهی در دوم اردیبهشت ۱۳۲۳ در مشـهد متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسـطه را در همـان شـهر بـه پایان رساند و موفق به دریافت درجه دکترا در رشـته پزشـکی از دانشـگاه علـوم پزشـکی مشـهد شـد. دکتـر الهـی آمـوزش روانپزشکی را از سال ۱۳۵۵ در بیمارستان روزبه آغاز کرد، اما پــیش از آن مــدتی را در فرانســه گذرانــد. قــرار بــود دوره تخصصی خود را در شهر پاریس طی کند، اما غربـت را تـاب نیاورد و زیستن در میان مردمان سرزمین خود را ترجیح داد. دکتر الهی در معرفـی خـود در آخـرین مجموعـه داسـتان چاپشدهاش با عنوان «حکایت عشق و عاشقی ما» مینویسـد: «دلم میخواست نویسندهای بهنام یا روانپزشکی توانا شوم. که به هیچکدام از این دو آرزوی خود دست نیافتم. بـا ایـن همـه هنوز امیدوارم که شاید… ». خودنگاری دکتر الهی بـیش از آن که نـاظر بـه جایگـاه وی در داسـتاننویسـی معاصـر یـا جامعـه روانپزشکی باشـد مؤیـد فروتنـی اوسـت: مؤلفـهای اخلاقـی و شخصیتی که همه دوستان و همکارانش به عنوان یک ویژگـی برجسته او از آن یاد میکنند.
دکتر الهی داستاننویسـی را در دهـه چهـل خورشـیدی بـا مجموعه داستان «بازی» آغاز و طی سـالهـای دهـه ۵۰ تـا ۸۰ آثـار مانـدگاری را خلـق کـرد. وی در سـال ۱۳۷۷ بـه خـاطر نگارش رمان «سالمرگی» برنده جایزه معتبر ادبی بنیاد گلشیری شد. اغلب داستانهای موفق اصغر الهی بر بستر سبکی با عنوان «داستان روانشناختی» خلق شدهاند. سبکی که توسـط افـرادی چــون صــادق هــدایت و دکتــر غلامحســین ســاعدی بــه داستاننویسی فارسی معرفـی شـد. اصـغر الهـی امـا تکنیـک و شیوهای نو نیز در داستاننویسی فارسی ابداع کرد که تکنیـک «خودواگویی روانی» نام نهاده شده است. تکنیکی که در ایـن نوشته کوتاه مجالی برای معرفی آن نیست.
در زمینه روانپزشکی از دکتر الهی تنها یک تـألیف بـهجـا مانده: «پیشدرآمدی بر روانشناسی اجتماعی: رابطه پزشک و بیمار»؛ اثری که اهمیت رابطه با بیمـاران را در سـپهر حرفـهای وی نشان میدهد. الهی در زمینه نشانهشناسی اختلالات روانـی نامآور و یگانه بود؛ چنانکه در این زمینه ابداعاتی نیز
داشـت. متأسفانه مرگ فرصت نداد اثر او در این زمینه با عنـوان «زبـان روانپزشکی» به زیور طبع آراسته شود.
دکتر الهی در فاصله سـالهـای ۶۴-۱۳۶۲ سـردبیر نشـریه «بازتاب روانشناسی» بود. وی هـمچنـین در نیمـه اول دهـه ۷۰ ریاست بیمارستان شـهید نـواب صـفوی (ایـران کنـونی) را بـه عهده داشت.
دکتر اصغر الهـی از نوجـوانی بـه بیمـاری روماتیسـم قلبـی مبتلا شد. وی در سال ۱۳۷۳ نیز به دنبال سکته مغـزی متحمـل ناتوانی بیشتر در زمینه گفتار و حرکت شد. با این وجـود، وی در مدتی بیش از چهل سال ستیز با رنج بیماری و ناتوانی از پـا ننشست. پنجه در پنجه مرگ انداخت، رابطه خود را با بیماران نگسست و پارهای آثـار ممتـاز ادبـی خـود را در همـین دوران خلق نمود.
رنجهای دکتر الهـی ۱۲ خـرداد ۱۳۹۱ در تهـران بـه پایـان رسید.