وسواس جستجو در اینترنت

عکسدکتر مهدی بنی اسدی، روانپزشک، مشهد

[این مقاله با عنوان «بیماران گوگلر» (‏Googler Patients‏) در شماره ۲۴۷ مجله موفقیت منتشر شده است.‏]

از زمانی که دکتر هایگ،‎ ارتوپد، که یکی از بیمارانش را به علت سؤالات مکرر به همکار دیگرش سپرد تا درمانش را ‏ادامه دهد و او را از شر این بیمار مشقت‌بار رها کند، اصطلاح «بیماران گوگلر» مطرح شد. خانم سوزان، جهت درمان پسر سه ساله‌اش به دکتر هایگ مراجعه می‌کرد. دکتر او را فردی گستاخ، فضول، خام و خیلی مجهز می‌نامید که با هیولای کوچکش به او ‏مراجعه می‌کند. خانم سوزان عادت داشت قبل از رفتن به دکتر، اطلاعاتی راجع به بیماری فرزندش از گوگل جستجو کند و ‏سؤالات زیادی را از پزشک معالجش بپرسد. خانم سوزان عادت داشت از دکتر راهنمایی بیشتری طلب کند و یا در سیر درمان و ‏انتخاب روش‌های درمانی مداخله کند.‏
امروزه افراد به دنیایی از اطلاعات دسترسی دارند و با نوشتن کلمه مورد نظر در قسمت جستجوی گوگل و یا هر سایت جستجوگر ‏دیگری می‌توانند به اطلاعات زیادی دست یابند. آنان می‌توانند اطلاعات زیادی راجع به پزشکان مختلف و توانایی آنها و نوع ‏کارشان به دست آورند و یا با نظرات سایر افرادی که به آن بیماری مبتلا هستند آشنا شوند. البته در مورد صحت و سقم این ‏اطلاعات، نظرات مختلفی وجود دارد و از آن‌جا که گاهی آن اطلاعات توسط افرادی که تخصص کافی نداشته‌اند نگارش شده، ‏استناد به آن می‌تواند به ضرر افراد باشد. مثلاً فردی پس از جستجو راجع به بیماری‌اش، متوجه می‌شود که احتمال مرگ ناشی از ‏این بیماری پنجاه درصد است و با شنیدن این خبر در شوک بزرگی فرو می‌رود، در حالی که در واقع عوامل مختلفی در سیر و ‏ادامه بیماری دخیل است و بیماران در این زمینه با همدیگر متفاوت‌اند.‏
از دیدگاه اخلاق پزشکی، تمامی بیماران حق دارند راجع به بیماری‌شان بدانند، با سیر بیماری آشنا شوند، درمان‌های مختلف را ‏بشناسند، با عوارض ناشی از درمان‌های دارویی آشنا شوند و با توجه به اطلاعاتی که به آنان داده می‌شود قدرت انتخاب داشته ‏باشند. این اطلاعات محرمانه است و نزد پزشک نگهداری می‌شود. در ویزیت‌‌های مختلف سؤالاتی که توسط بیمار مطرح می‌شود ‏باعث می‌گردد درمانگر با نظرات و نگرانی‌های او آشنا شود و این به ادامه درمان کمک بیشتری خواهد کرد.‏
در حوزه روانپزشکی بیشتر به این مسایل پرداخته شده است. گفتگو با بیماران و بیان پرسش‌ها و پاسخ‌ها در ایجاد یک رابطه مفید ‏بین درمانگر و بیمار کمک کننده است. گوش دادن به بیمار و پاسخ دادن به نگرانی‌هایش از اصول اولیه ارتباط با بیمار می‌باشد. در ‏این زمینه از دیرباز نظرات مختلفی ارایه شده است که کامل‌ترین آن، ایجاد رابطه درمانی با بیمار و مشارکت دادن او در درمان و ‏مداخلات درمانی است. اطلاعات توسط درمانگر به طور صادقانه با بیمار در میان گذاشته می‌شود، به سؤالات بیمار پاسخ داده شده ‏و از او حمایت¬های لازم صورت می‌گیرد و در رفع مشکلاتش کمک می‌شود.‏
البته مداخلات بیش از حد بیمار در فرایند درمان نیز می‌تواند آسیب‌رسان باشد. این افراد بیش از حد درگیر جزییات بیماری خود ‏می‌شوند و اطلاعات زیادی کسب می‌کنند، ولی قدرت انتخاب یک روش درمانی را ندارند. این بیماران به طور مرتب از پزشکی ‏به پزشک دیگر می‌روند، درمانگران مختلفی را تجربه می‌کنند و داروهای مختلفی را نیز به طور ناقص مصرف می‌کنند. آنان ‏هیچ‌وقت دوره درمان و مراجعه به یک درمانگر را تا پایان دوره درمان ادامه نمی‌دهند چون با یک روش درمانی جدید و یا ‏پیشنهاد درمانگر جدیدی روبه‌رو هستند. این بیماران در بند اطلاعات و جزییات می‌شوند تا بتوانند از آن به درستی استفاده کنند. ‏تشخیص‌های مختلفی برای این دسته از بیماران مطرح است که شایع‌ترین آن «اختلال شخصیت وسواسی- جبری» است. در این ‏اختلال افراد اشتغال ذهنی با جزییات، اصول، فهرست‌ها و برنامه‌های مختلف دارند، به گونه‌ای که نکته اساسی فعالیت گم می‌شود. ‏این بیماران گاهی آن‌قدر درگیر موارد جزیی مسایل می‌شوند که مورد اصلی را فراموش می‌کنند.‏
آقای دکتر فیاضی موردی از این اختلال را این‌چنین بیان می‌کرد: «بیماری داشتم که با تشخیص اختلال وسواسی- جبری تحت ‏درمان بود و پدرش مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی- جبری بود. پس از شروع درمان، پدر بیمار راجع به ادامه درمان و انواع ‏مختلف روش‌های درمانی پیشنهادات تازه‌ای مطرح می‌کرد. یک روز پدر بیمار گفت که می‌خواهد پسرش را برای ادامه درمان ‏پیش یک رمال و جادوگر ببرد. در یک میهمانی شنیده بود که رمالی ادعا کرده می‌تواند بیماری وسواس را درمان کند. من از ‏ایشان خواستم مطلب را بیاورد که معلوم شد از یک سایت تبلیغاتی غیر تخصصی گرفته شده است. توضیحات لازم را به پدرش ‏دادم و به نگرانی‌هایش توجه کرده و به سؤالاتش پاسخ دادم. پدر بیمار متقاعد شد که درمان فرزندش را ادامه دهد. هم اکنون یک ‏سال است که بیمار تحت درمان است و پیشرفت خوبی نیز در درمان به دست آمده است.»‏
ایجاد یک رابطه درمانی یکی از مواردی است که می‌تواند بسیاری از نگرانی‌های بیماران را کم کند و آنان را با مشکلی که ‏گریبان‌گیرش هستند آشنا سازد. البته مطالعه در مورد یک بیماری، به فرد کمک می‌کند تا آشنایی بیشتری با مسایل داشته باشد و با ‏کسانی که این مشکلات را دارند گفتگو کرده و احساس بهتری پیدا کند. با این حال، نیاز به مشورت با متخصص مربوطه و اصلاح ‏باورهای غلط یا روش‌های درمانی نامناسب، ضروری به نظر می‌رسد.‏


Share

پاسخ دهید