دکتر میترا حکیم شوشتری، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان
پدر و مادری که تلاش می‌کنند از هر لحاظ ایده‌آل باشند از خودشان انتظارهای بیش از حدی در مورد تربیت و نحوه انجام وظایف خویش به عنوان والدین دارند. این انتظارهای غیرواقع‌بینانه غالباً به ناامیدی و احساس عدم کفایت منجر خواهد شد. یادمان باشد ما انسان هستیم و هیچ کدام ایده‌آل و کامل نیستیم. اگر این نکته را از یاد نبریم، همواره سعی می‌کنیم خودمان را در صورت خطا کردن ببخشیم. کوشش ما باید در جهت آن باشد که یک پدر و مادر باکفایت باشیم و تصور ایده‌آل بودن، نتیجه‌ای جز استرس، ناامیدی و سرخوردگی و در نهایت احساس گناه ندارد.
اما اگر شما بخواهید یک پدر و مادر خوب و باکفایت باشید حتماً لازم است خودتان را از نظر سلامت جسمی و روانی بررسی کنید. چه خوب است این بررسی (و در صورت نیاز، درمان) قبل از بچه‌دار شدن صورت گیرد. داشتن سلامت جسمی و روانی و علاقه‌مندی به فرزند از شروط لازم و ضروری جهت به کارگیری دانش و مهارت تربیت کودک است. در مورد حفظ سلامت جسمانی، فراگیری و به کار بردن روش‌های سالم زیستن و پرهیز از عوامل محیطی بیماری‌زا، مطرح می‌شود که شامل، بازنگری در تغییر روش زندگی قبل از بارداری، تغذیه اصولی، ترک سیگار و بسیاری موارد دیگر است. اما در مورد سلامت روانی، مقصود آن است که اگر احساس اضطراب، بی‌حوصلگی، غمگینی، بدبینی و… دارید، قبل از آن‌که بخواهید به تربیت فرزند خود بپردازید، باید به سلامت روان خود توجه کنید. داشتن احساس نشاط، سرزندگی و کسب مهارت‌های زندگی و اصول تربیتی، مطالعه کتب مختلف و صحبت با کارشناسان، پیش‌شرط‌هایی است که می‌تواند به شما کمک کند پدر و مادر خوبی باشید.
دوست داشتن و علاقه‌مندی به کودک یکی از شروط لازم برای پدر و مادر خوب بودن است. قبل از هر چیز باید این حس را به کودک خود انتقال دهیم که به او علاقه‌مندیم، حتی در شرایطی که رفتار ناشایستی انجام می‌دهد باید به او متذکر شویم که به او علاقه‌مندیم اما از رفتارش دلخور شده‌ایم و می‌خواهیم او آن رفتار را اصلاح کند. نکته دوم این است که ما نباید حس کنیم بچه‌های ما قرار است ناکامی‌ها و آرزوهای ما را جامه عمل بپوشانند. آنها درست مانند ما هستند؛ انسان‌هایی کامل با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و تمایلات و آرزوهای خاص‌شان. این‌که شما بچه‌ها را به کلاس خاص یا رشته تحصیلی خاصی که خودتان تمایل داشته‌اید در آن موفق باشید و البته به دلایلی میسر نشده است، سوق می‌دهید، کار غلطی است. وادار کردن بچه‌ها به حرکت برخلاف جهت میل و استعدادشان دور از شأن یک پدر و مادر ایده‌آل است. شما باید استعداد بچه‌هایتان را کشف کنید و کمکشان کنید در جهت توانمندی خود بکوشند و موفق شوند. والد بودن در عصر حاضر کاملاً با والد بودن در نسل گذشته متفاوت است. بچه‌های امروز به خاطر قرارگرفتن در دنیای اطلاعات، اینترنت و کامپیوتر هوش بالایی دارند. آنها گاهی در معرض اطلاعاتی قرار می‌گیرند که شاید ما تمایلی نداشته باشیم در موردش چیزی بدانند. به هر حال این شروع ناخواسته‌هاست، اما شما نباید از آنها عقب بمانید. این مسایل روی تربیت آنها اثر می‌گذارد و لازم است شما مهارت‌های لازم را بیاموزید که چطور باید مسؤولیت تعلیم و تربیت آنها را در دست بگیرید و کجا و چگونه با آنها وارد مذاکره شوید که مناسب سن و شرایط شخصیتی آنها باشد.
این‌که برای بچه‌ها وقت بگذارید و برای هر فرزندتان در هر سنی که هست زمان خاصی مدنظر داشته باشید تا به او اختصاص یافته باشد از مشخصه‌های پدر و مادر خوب بودن است. اگر با او حرف بزنید، همبازی شوید یا در مورد بچه‌های بزرگ‌تر به گردش و تفریح بروید تا رابطه‌تان را با آنها نزدیک‌تر کنید، به وضوح متوجه می‌شوید چقدر حس خوبی از والد بودنتان پیدا می‌کنید.
پدر و مادر خوب هرگز دستورات پشت سر هم صادر نمی‌کنند و فرمان نمی‌دهند، هرچند که در مورد قوانین و مقررات خانه و خانواده قاطع هستند. پدر و مادری که دایم در حال تذکر بایدها و نبایدها باشند فرزند خود را به سوی سرپیچی می‌کشانند. او مدام با صدای هشداردهنده شما در محیط آشناست و آنقدر خو گرفته که گاهی نمی‌شنود شما چه هشدارهایی می‌دهید. خوب است به جای این همه توپ و تشر زدن و امر و نهی کردن، درست و بجا و به موقع دستوری را صادر کنید یا او را به کاری فرمان دهید. قاطع صحبت کردن و صحبت کردن به صورت غیرسؤالی خیلی مهم است. نگویید: «می‌خواهی مسواک بزنی؟… می‌خواهی امروز با دوستانت به پارک نروی؟»؛ چون شاید پاسخ او منفی باشد و مجبور شوید برخورد نامناسبی انجام دهید. باید همیشه با شیوه صحیح صحبت کنید تا با مشکل مواجه نشوید: «الآن وقت مسواکه… امروز بهتره با دوستانت به پارک نروی!» در نهایت، پدر و مادر خوب، باید دنبال کسب اطلاعات از طریق دوستان، اقوام، کتب و فیلم‌های آموزشی و… باشند اما در نظر داشته باشند که وقتی احساس ناتوانی در برابر مسأله‌ای دارند بهترین گزینه مشاوره گرفتن است و نباید منتظر بمانند تا با آزمون و خطا رفتارهای نامناسبی انجام دهند و پس از آسیب رساندن به خود یا بچه‌ها مجبور شوند به پزشک مراجعه کنند.
