آسیب اخلاقی (Moral Injury) چیست؟ جاناتان شِی دکتر امیر شعبانی، روان‌پزشک؛ تیر ۱۴۰۰ این اصطلاح توسط روان‌پزشکی آمریکایی به نام «جاناتان شِی» (Jonathan Shay) وضع شد و برای توصیف تبعاتی از تروما به شکل چالش با ارزش‌ها و وجدانیات اخلاقی اطلاق شده است که ممکن است نیروهای رزمی در جنگ، افراد پلیس، آتش‌نشانان، نیروهای امدادی اورژانس و وکلای مدافع و قاضی‌ها در جریان رفتار حرفه‌ای خود به آن دچار شوند. فرد دچار آسیب اخلاقی (MI)، «شاهد» یا «مرتکب» رفتاری (در جنگ یا عملیات خدماتی مانند آتش‌نشانی یا اورژانس بیمارستان و …) بوده که طغیانی در برابر باورها و انتظارات عمیق اخلاقی او محسوب می‌شده است؛ مانند: کشتن افراد یا آسیب‌زدن به جنازه‌ها؛ اجبار به انتخاب میان از بین رفتن چند نفر یا کشته شدن تعداد بیشتری از عده‌ای دیگر؛ انتخاب یکی از چند نفر برای زنده‌ماندن؛ انتخاب میان پیروزی در یک عملیات مهم جنگی و زنده ماندن عده‌ای از سربازان؛ عقب‌نشینی اجباری از عملیات جنگی و تنهاگذاشتن هم‌رزمان باقی‌مانده؛ تنها گذاشتن دوستان در شرایط خطرناک؛ جلوگیری نکردن از کشتن افراد بی‌گناه؛ مشاهده خیانت فرمانده یا صاحب‌منصب. برخلاف PTSD که بر اساس DSM-5 به دنبال یک ترومای دارای ویژگی‌های مشخص رخ می‌دهد، «آسیب اخلاقی» ناشی از «ارتکاب، مشاهده یا ادراک یک طغیان (transgression) متعارض با باورهای اخلاقی» است. آسیب اخلاقی (MI) نشانه‌هایی متفاوت از نشانه‌های PTSD دارد، هرچند از میان ملاک‌های تشخیصی PTSD در DSM-5، ملاک‌های بخش D (مرتبط با موضوعات عاطفی-شناختی) میان MI و PTSD تا حدی مشترک است. بنابراین آسیب اخلاقی را باید متفاوت از PTSD در نظر گرفت هرچند می‌تواند با آن همراه باشد و اغلب هم همراه است. از نظر بالینی، آسیب اخلاقی با احساس گناه (guilt)، احساس شرم (shame)، احساس خیانت، باور به بی‌معنایی (meaninglessness)، بی‌اعتمادی، کشمکش‌های اخلاقی با خود مانند خود-انزجاری (self-loathing)، خودسرزنشی، خود-محکوم‌کردن (self-condemnation) و پشیمانی، تغییر ویژگی‌های شخصیتی و افزایش خطر خودکشی همراه است. یک از اهمیت‌های بالینی شناسایی MI، آن است که بدانیم از پیشرفت مناسب درمان PTSD جلوگیری می‌کند و به این لحاظ مدیریت مناسب آن می‌تواند چاره‌ی بهتری برای درمان PTSD فراهم کند. آسیب اخلاقی یک بیماری نیست، بلکه واکنشی طبیعی به یک رویداد بسیار غیرمعمول است. جالب است که از نظر برخی از محققان مانند جاناتان شِی، حتی PTSD نیز یک بیماری یا اختلال نیست، بلکه تداوم رفتارهای انطباقی مورد نیاز در یک محیط پرتنش است. از این نگاه، به عنوان نمونه، خشونت‌ورزی، گوش‌به‌زنگی و کرختی هیجانی در جبهه جنگ و بی‌اعتمادی در اسارت یا زندان برای بقای فرد لازم و همه‌ی اینها برای زندگی با خانواده مضر است. مطالب مرتبط ترومای تاریخی چیست؟ تفاوت استرس و تروما اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD چیست؟
